۱٫ معرفی
شهر پورتو که در امتداد رودخانه دورو ساخته شده است، منظره شهری با تاریخ باستانی را نشان می دهد، جایی که مرکز تاریخی آن شاهد میراث فرهنگی منحصر به فردی است. [
۱].
از شهرها به عنوان اکوسیستم های اخیر روی کره زمین یاد می شود که در آن انسان ها، حیوانات و سایر موجودات در یک فضا زندگی می کنند. [
۲]. عدم تعادل در آن شهرها زمانی رخ می دهد که عوامل خاصی با منشأ انسانی یا طبیعی محیط اطراف را به خطر بیاندازند و تغییر دهند و تغییرات محیطی و تأثیرات قابل توجهی را بر اکوسیستم های شهری ایجاد کنند. [
۳].
هدف این تحقیق بررسی چگونگی تأثیر مستقیم این عوامل بر میراث ساخته شده مرتبط با راه مرکزی پرتغال به سانتیاگو بر اساس سه مطالعه موردی است: کلیسای کارملیتاس، کلیسای سائو جوآئو نووو و کلیسای ویتوریا.
این مقاله به دو بخش تقسیم می‌شود: (۱) بخش اول بافت تاریخی و شهری شهر پورتو و همچنین ویژگی‌های محیطی و اقلیمی را ارائه می‌کند. (ii) بخش دوم مربوط به توصیف و تجزیه و تحلیل محیط پیرامون هر یک از مطالعات موردی، شناسایی الگوهای تخریب آنها در نمای سنگی بیرونی و ارتباط آنها با محیط اطراف است.
این کار به شناخت بهتر مکانیسم های آسیب این میراث فرهنگی در بافت شهری به عنوان ورودی برای حفظ آنها کمک می کند.
۲٫ مرکز تاریخی پورتو
شهرها، از خوشه های کوچک شهری دوران باستان گرفته تا کلان شهرهای بزرگ امروزی، همواره به عنوان فضاهای تکامل پیوسته، کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را انجام داده اند. فعالیت‌های آنها عمدتاً در مراکز تاریخی خود متمرکز بود، جایی که قدیمی‌ترین بخش‌های شهرها با میراث فرهنگی چندین دوره خود در آن قرار دارند. [
۴]. در حال حاضر، علیرغم از دست دادن بخشی از قدرت جذاب و قطبی خود، که در مورد مرکز تاریخی پورتو اتفاق نیفتاد، برعکس، تصویر نمادین آن مراکز تاریخی همیشه باقی خواهد ماند و در نتیجه مجموعه‌ای از هنجارهای مربوط به حفظ و ارزش گذاری آنها [
۴].
شهر پورتو که در کنار رودخانه دورو ساخته شده است، منظره شهری با تاریخ باستانی دارد. مرکز تاریخی آن حاوی گواهی تاریخی از گذر از دوران های مختلف است که از طریق بافت شهری آن با منشأ قرون وسطایی یا حتی از طریق بخش های باقی مانده از دیوار دفاعی “فرناندینا” قابل مشاهده است.
شکل ۱) که زمانی تمام شهر را احاطه کرده بود [
۵].
همانند سایر مراکز شهری، دوران صنعتی و فراصنعتی تغییرات بزرگی را در حوزه های اجتماعی، شهری و اقتصادی به وجود آورد که باعث مهاجرت جمعیت و انتقال تولیدات صنعتی به حاشیه شهرها شد. [
۶].
در طول قرن بیستم، چندین طرح در پورتو به وجود آمد که به منظور رسیدگی به مسائل مربوط به برنامه ریزی شهری بود. [
۷]. در سال ۱۹۱۶، Cunha Morais طرحی به نام “بهبودهای شهر پورتو” ارائه کرد که بر اساس استراتژی های شهری مورد استفاده در سایر شهرهای اروپایی مانند بارسلون یا پاریس بود، جایی که یک شبکه مشبک بر روی ساختار شهری از پیش موجود پوشانده شد. و در نتیجه اهمیت این مرکز تاریخی از بین رفته است. بعداً، در سال ۱۹۳۲، طرح “پیش درآمدی برای طرح شهر پورتو” توسط Ezequiel de Campos با هدف هماهنگ کردن مناطق اشغال سنتی و همچنین مناطق در حال توسعه بود. [
۷]. راهبردهای “طرح بهبود” در سال ۱۹۵۶ و “طرح اوزل” در سال ۱۹۶۲ باعث شد که مرکز تاریخی شهر پورتو اکنون با برنامه ریزی شهری جدید تخلیه شود. [
۵].
در عین حال، وضعیت آشکاری از تخریب و بیابان زایی در این منطقه وجود داشت که منجر به آگاهی از اهمیت ایجاد تدابیر و سازوکارهایی شد که به مراکز تاریخی اجازه می داد تا به بافت شهری اضافه شوند تا بتوانند به عنوان یکی از مهم ترین سازوکارهای موجود در این منطقه باشند. هدف مداخله مشترک، و همچنین توسعه اقدامات برای حفظ و حفاظت از میراث تاریخی [
۶].
سازمان‌های مهمی مانند CRUARB (کمیسیاریات نوسازی شهری منطقه Ribeira-Barredo) برای احراز صلاحیت مجدد و مداخله در آن فضاها ظهور کردند. فعالیت های انجام شده توسط این سازمان منجر به شناسایی مرکز تاریخی پورتو به عنوان میراث فرهنگی بشریت در سال ۱۹۹۶ شد. [
۷]. در سال ۲۰۰۳، Porto Vivo-SRU جایگزین CRUARB شد، اگرچه مرکز شهر پورتو را به عنوان هدف مداخله خود حفظ کرد. [
۷].
شکل ۱٫
مرکز تاریخی پورتو خط سبز به ترسیم منطقه طبقه بندی شده به عنوان میراث فرهنگی بشریت اشاره دارد [
۸].
شکل ۱٫
مرکز تاریخی پورتو خط سبز به ترسیم منطقه طبقه بندی شده به عنوان میراث فرهنگی بشریت اشاره دارد [
۸].
۶٫ بحث در مورد نتایج و نتیجه گیری
تشدید تغییرات اقلیمی در دهه های اخیر منجر به زوال زودهنگام میراث فرهنگی شده است. پروژه ها و همکاری های شهرداری و بین شهری به عنوان یک سرمایه در مبارزه با این عوامل به اثبات رسیده است.
در پورتو، از سال ۲۰۰۶، با منشور آلبورگ، می توان شاهد بهبود قابل توجهی در کاهش تغییرات آب و هوایی بود، اما هنوز راه زیادی در پیش است.
این مطالعه شایع ترین انواع تخریب موجود در هر محل مطالعه را نشان داد. مشاهده کردیم که استعمار بیولوژیکی، سرسبزی، ترک‌ها، رطوبت، و شکاف‌ها شایع‌ترین آسیب‌شناسی در موارد مورد مطالعه بودند.
جدول ۶). همه این آسیب شناسی ها به نوعی نه تنها به آب و هوای پورتو، که با دوره های طولانی بارندگی و رطوبت نسبی بالا مشخص می شود، بلکه با جهت گیری نمای اصلی آن نیز مرتبط هستند. نماهایی که رو به شمال قرار دارند، مانند کلیسای سائو جوآئو نووو و کلیسای ویتوریا، به طور طبیعی بیشتر مستعد رطوبت و استعمار بیولوژیکی هستند، زیرا به طور طبیعی نماهای سردتری هستند.
ما همچنین می‌توانستیم به وضوح پیامدهای مستقیم محیط اطراف را بر مکان‌های عبادت ببینیم. از بین تمام کلیساهای مورد مطالعه، کلیسای کارملیتاس دارای محیطی نسبتاً “حفاظ نشده” بود که مشخصه آن هجوم زیاد گردشگران و در نتیجه حجم زیادی از تردد خودروها بود که مستقیماً بر نما تأثیر می گذاشت، مانند تغییر رنگی، جدا شدن گچ و پوسته پوسته شدن.
در شناسایی تمامی ناهنجاری های موجود در نمای کلیساهای مورد مطالعه به دلیل زاویه دید از پایین نسبت به عظمت این بناها و عدم اطمینان در هنگام شناسایی، مشکلی مشاهده شد. بنابراین، ما قصد داریم این شکاف را در کارهای آینده با ایجاد نقشه‌های ناهنجاری دقیق‌تر و دقیق‌تر برای هر مطالعه موردی و همچنین انجام آزمایش‌های پیری روی برخی از مصالح ساختمانی پر کنیم. این آزمایش‌های پیری شامل شبیه‌سازی هوازدگی طبیعی با بازتولید برخی رویدادهای اقلیمی (باران، باد، آلاینده‌های هوا، دما، رطوبت نسبی و غیره) است. [
۴۰].
در آینده نیز قصد داریم از تکنیک فتوگرامتری در نماها استفاده کنیم که به ما امکان می دهد تا یک بررسی با جزئیات بسیار بیشتر انجام دهیم و دانش خود را در مورد مشکلات تخریب و تکامل آنها در طول زمان به روز کنیم. این تکنیک می تواند چندین بار در آینده برای نظارت بر تکامل ناهنجاری ها مورد استفاده قرار گیرد. اگرچه روش مورد استفاده در تحقیق حاضر را نیز در نظر خواهیم گرفت، اما برای مقایسه آنها در سایر بررسی‌ها با بررسی‌های حاضر و آینده از عکس‌ها استفاده می‌شود و با توجه به نما و جزئیات آن از چندین زاویه گرفته می‌شود. استفاده از تکنیک نظارت بر اسکن لیزری نیز مفید خواهد بود، اگرچه بستگی به بودجه ای دارد که می توانیم به دست آوریم.
تغییرات آب و هوایی چالش ها و ملاحظات بیشتری را برای تلاش های حفاظتی ایجاد می کند. انعطاف پذیری، انطباق پذیری و رویکردی فعال برای رسیدگی به مسائل نوظهور برای حفاظت موفق بسیار مهم است. بنابراین، می‌توانیم پیشنهاداتی را برای درک اینکه چگونه تغییرات آب و هوایی می‌تواند بر حفاظت از این میراث معماری مذهبی تأثیر بگذارد یا تغییر دهد، ارائه کنیم.
تغییرات در الگوهای بارش، از جمله بارندگی شدیدتر و مکرر، می تواند سطح رطوبت را افزایش دهد. این رطوبت بیش از حد می تواند منجر به مشکلاتی مانند نفوذ آب، رطوبت و رشد کپک شود.
تغییرات آب و هوایی می تواند بر توزیع و رفتار آفات و ارگانیسم هایی که خطری برای میراث فرهنگی هستند تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، دماهای گرمتر ممکن است فعالیت حشرات را افزایش دهد و به طور بالقوه تخریب مواد آلی را تسریع کند. برعکس، دوره های خشکسالی می تواند بر پایداری میراث تأثیر بگذارد [
۴۱].
تأثیرات تغییرات آب و هوایی می تواند بر جوامع محلی و روابط آنها با میراث فرهنگی تأثیر بگذارد، مانند تغییرات در شیوه های سنتی و فعالیت های اقتصادی که ممکن است بر نظارت و مراقبت از میراث آنها تأثیر بگذارد.
رویدادهای مرتبط با آب و هوا می توانند منابع موجود برای حفاظت از میراث فرهنگی را تحت فشار قرار دهند. تلاش‌های واکنش اضطراری، اقدامات بازیابی و نگهداری طولانی‌مدت ممکن است به بودجه و توجه بیشتر، منابع اضافی و توسعه پروژه‌های حفاظتی برنامه‌ریزی شده نیاز داشته باشد.
شیوه‌های حفاظتی ممکن است برای مقابله با چالش‌های جدید ناشی از تغییرات اقلیمی نیاز به تطبیق داشته باشند. برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، یعنی هدف سیزدهم: اقدام اقلیمی تا سال ۲۰۳۰، برای اقدامات حفاظتی سازگارانه نیاز به افزایش هزینه و تلاش است. [
۴۲].
پرداختن به این چالش ها نیازمند یک رویکرد چند رشته ای است که شامل علم آب و هوا، معماری و شیوه های حفاظتی است تا از پایداری طولانی مدت میراث معماری ساخته شده برای رویارویی با تغییرات آب و هوایی اطمینان حاصل شود.
شیوه‌های حفاظت از میراث فرهنگی باید استراتژی‌های تاب‌آوری آب و هوا را برای رسیدگی به این چالش‌ها ترکیب کنند. این ممکن است شامل توسعه طرح‌های حفاظتی خاص اقلیم با استفاده از مواد و روش‌های پایدار، استفاده از مواد مقاوم در برابر آب و هوا، و بهبود مشارکت و آگاهی جامعه برای تضمین حفاظت مداوم از میراث فرهنگی در مورد شرایط آب و هوایی متغیر باشد. همکاری بین متخصصان حفاظت از میراث، دانشمندان، سیاست گذاران و جوامع محلی برای توسعه راه حل های موثر و پایدار بسیار مهم است. [
۴۱].
