با تبدیل شدن بیشتر نقاط جهان به شهرنشینی، Cem S. Kayatekin و Lorenzo Uribe Sanmiguel استدلال می کنند که نحوه ساخت شهرها و “شکل شهری” می تواند تأثیر چشمگیری بر مقرون به صرفه بودن مسکن، زیست پذیری و توسعه اقتصادی داشته باشد.

نویسندگان بین توسعه از پایین به بالا و توسعه از بالا به پایین تمایز قائل می شوند. امروزه بحث‌های گسترده‌ای در مورد توسعه از پایین به بالا و چگونگی تقویت جوامع و هویت محله‌ای وجود دارد، در حالی که آثار ماندگار رژیم‌های از بالا به پایین هنوز در شهرهای معاصر در سراسر جهان به وضوح قابل مشاهده است.

بحث در مورد اینکه آیا سیستم های پایین به بالا یا از بالا به پایین فراگیرتر و منصفانه تر هستند ادامه دارد: طرفداران رویکردهای پایین به بالا برای توسعه ارگانیک اشکال مختلف ارزش قائل هستند، در حالی که حامیان توسعه از بالا به پایین ادعا می کنند که سیستم های یکنواخت کارآمدتر هستند.

با استفاده از مطالعات موردی از بارسلونا و مادرید، نویسندگان دریافتند که “تحقیق ما ارتباط نظری فرضی بین شکل شهری و سهام مسکن و برتری فرضی از پایین به بالا بر مناطق از بالا به پایین در تقویت تنوع اقتصادی را تایید کرد و آن را زیر سوال برد.”

این مطالعه نشان داد که نواحی پایین به بالا حاوی مقدار بیشتری و کوچکتر است مسکن ارزان قیمت واحدها، اما این تا حد زیادی به دلیل اندازه های کوچکتر است. به نظر می‌رسد که مناطق قدیمی‌تر از پایین به بالا طبیعتاً خود را به زمین‌های کوچک‌تر می‌دهند. این احتمالاً به دلیل توسعه تدریجی این مناطق و الگوهای پیچیده مالکیت زمین است که در نتیجه توسعه یافته است.

پیامد گسترده‌تر بحران مسکن این است که تشویق توسعه بیشتر در بخش‌های کوچک می‌تواند عرضه را افزایش دهد و مقرون به صرفه بودن را بهبود بخشد. آنچه که تحقیقات ما نشان می‌دهد این است که رویکردهای عمیق‌تر و ساختاری‌تر ممکن است ارزش در نظر گرفتن را داشته باشند – رویکردهایی که نه تنها به شکل فیزیکی شهر می‌پردازند، بلکه به الگوهای مالکیتی که زیربنای آن هستند نیز توجه می‌کنند.