خلاصه :

Summarize this content to persian رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور گفت: سال قبل ۵۲ درصد از درآمد دولت از مالیات و کمتر از ۵۰ درصد از نفت و اوراق و فروش اموال تامین شد. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، در برنامه صف اول شبکه خبر موضوع هوشمندسازی و عادلانه سازی نظام مالیاتی با حضور آقای هادی سبحانیان رئیس سازمان امورمالیاتی کشور بررسی شد. سوال: یکی از نکاتی که رهبر معظم انقلاب از سالیان قبل همواره به عنوان یک نکته راهبردی مطالبه و پیگیری می‌کردند، بحث کاهش وابستگی درآمد‌های کشور و بودجه کشور به نفت بود. بفرمایید تا به الان چه میزان از کاهش وابستگی به نفت را توانستیم اجرایی کنیم؟هزینه‌های جاری کشور باید از محل مالیات تامین شودسبحانیان: چند دهه است که ما در اسناد بالادستی، در برنامه‌های توسعه‌ای مان، در سیاست‌های کلی مان، مکرراً مقام معظم رهبری تاکید کردند که باید اتکای بودجه دولت به منابع نفتی کاهش پیدا کند. این موضوعی است که بین طیف‌های مختلف فکری در حوزه اقتصاد و در حوزه سیاست، این قول، قول واحدی است یعنی اختلاف نظر در مورد این که ما باید هزینه‌های جاری کشورمان را از محل درآمد‌های کشور تامین کنیم، اگر ما امورات جاری خانواده خودمان هم بخواهیم رتق و فتق کنیم قاعدتاً نباید هزینه‌های جاری زندگی خودمان را از محل فروش سرمایه تامین کنیم، مثلا سفر برویم یا خرج خوراک و پوشاک داشته باشیم قاعدتاً افراد تلاش می‌کنند از درآمد جاری خودشان هزینه‌هایشان را جبران کنند و طبیعتاً بخشی از سرمایه خودشان را برای سرمایه‌گذار‌های بیشتر و تولید ثروت بیشتر هزینه می‌کنند. یکی از دلایل اصلی تورم امروز ما وابستگی بودجه به نفت استنفت هم برای همه کشور‌ها از جمله کشور ما یک سرمایه و دارایی بین نسلی است باید برای ایجاد درآمد آتی مانند همه کشورها برای نسل‌های آتی سرمایه‌گذاری شود، متاسفانه ما سالیان سال به جهت این که شیر نفت باز بوده و به کشور می آمده، سهل الوصول هم بود و ما می‌توانستیم بدون زحمت آن را تبدیل به ریال و هزینه کنیم متاسفانه سهم نفت در تامین هزینه‌های جاری کشور خیلی بالا بود و اساساً مردم عزیز باید توجه داشته باشند که یکی از دلایل اصلی تورم امروز ما وابستگی ما به نفت است چرا این اتفاق افتاده؟ چون بالاخره قیمت نفت بالا و پایین می‌رود دست ما هم نیست. شیر نفت به جهت تحریم‌ها گاهی متوقف می‌شود، گاهی باز می‌کنند در حالی که هزینه‌های دولت همواره با یک نرخی در حال رشد است زمانی که قیمت نفت پایین می‌آید هزینه‌ها که کاهش پیدا نمی‌کند یعنی ما نمی‌توانیم بگوییم این هزینه قبلاً انجام می‌شده الان دیگر این خدمت را به مردم ارائه نمی‌کنیم هزینه‌ها با یک شیبی در حال رشد است.تورم غیرمنصفانه‌ترین شکل مالیاتی است که از طبقات محروم گرفته می‌شود اتفاقی که در سنوات گذشته می‌افتاد این بود که دولت‌ها کاهش درآمد‌های نفت را با اتکا به منابع بانکی جبران می‌کردند، خلق نقدینگی، خلق پایه پولی از محل کاهش درآمد‌های نفتی اتفاق می‌افتاد و این تورمی است که متاسفانه ما شاهد آن هستیم یک تورم پایدار مزمن و بالا که سفره مردم را کوچک می‌کند؛ بنابراین اگر کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند که ما باید درآمد‌های مالیاتی را جایگزین درآمد‌های نفتی کنیم برای این است که تورم کاهش پیدا کند برای این است که سفره مردم کمتر آسیب ببیند. تورم بدترین و غیرمنصفانه‌ترین شکل مالیاتی است که از عموم مردم به ویژه از طبقات محروم گرفته می‌شود در حالی که مالیات ستانی قاعده‌مند که ما امروز با شتاب خوبی به آن سمت پیش می‌رویم، مالیات ستانی عادلانه و هوشمند که مورد تاکید جدی رئیس جمهور محترم ما هم بود این نقطه زنی می‌کند و مالیات را از ثروتمندان می‌گیرد و در میان آحاد ملت به ویژه طبقات محروم باز توزیع می‌کند.سوال: قبول دارید هنوز این فرهنگ آن طور که در کشور‌های صنعتی پیشرفته جا افتاده که بابت هر درآمدی باید مالیاتش را پرداخت کنند، در کشور ما جا نیفتاده است. سبحانیان: متاسفانه این ابهام وجود دارد و مردم این سوال را دارند که چرا در زمانی که کشور با درآمد‌های نفتی می‌تواند اداره شود، باید مالیات پرداخت کنند، نیاز جدی اداره کشور ما برای نفع خود مردم این است که بتوانیم از محل مالیات به صورت عادلانه و هوشمند و برای کمک حال کسب و کار تامین کنیم.امروز تمرکز ما در مالیات ستانی طبقات مرفه و ثروتمند است سوال: البته برخی شبهاتی وارد می کنند که در یک کشور اروپایی اگر مالیات می‌دهید، تحصیلات رایگان است، خدمات بهداشت و درمان رایگان و با کیفیت دریافت می‌کنید ولی من این جا بابت تحصیل و بهداشت و درمان باید پول بدهم. پس این مالیات چه می‌شود ؟ سبحانیان: سوال درستی است که باید در دولت و مسئولان هزینه کرد در دولت هستند پاسخ معتبری به این سوال بدهند و باید بگویم اگرچه ما به عنوان سازمان مالیاتی مامور وصول مالیات هستیم ولی بالاخره خدماتی که امروز در جامعه ارائه می‌شود چه در حوزه سلامت، چه در حوزه آموزش، چه در حوزه تامین زیرساخت‌های مختلف بخش قابل توجهی از آن از محل مالیاتی است که عمدتاً از طبقات ثروتمند جامعه اخذ می‌شود. امروز تمرکز ما از مالیات ستانی از طبقات مرفه و ثروتمند است مانند همه جای دنیا، نظام عادلانه اقتضائش یک چنین نوع مالیات ستانی است. بسیاری از پروژه‌هایی که امروز در روستا‌ها در شهرستان‌ها، در استان‌ها افتتاح می‌شود از محل مالیاتی است که مردم پرداخت کرده‌اند.پرداخت ۱۳۵ هزار میلیارد تومان به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها از منابع مالیاتی در سال گذشته در سال گذشته فقط ۱۳۵ هزار میلیارد تومان تحت عنوان عوارض به شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور پرداخت کرده‌ایم یعنی مردم بخشی از مالیات ارزش افزوده‌ای که پرداخت می‌کنند از ۹ واحد درصدی که در سال گذشته بود، ۴ واحد درصد آن تحت عنوان عوارض به شهرداری‌ها پرداخت می‌شود و شهرداری‌ها پروژه‌هایی که در سطح شهر انجام می‌دهند و عمران و آبادانی که در شهر‌ها و روستا‌ها اتفاق می‌افتد بخش قابل توجهی از آن از محل مالیات و عوارضی است که پرداخت می‌شود. بسیاری از خدمات سلامت که رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد در بیمارستان‌های دولتی، در دانشگاه دولتی، در مدارس دولتی اینها مواردی است که البته باید مدیریت کنیم کیفیت اینها ارتقا پیدا کند ولی قاعدتاً مردم باید عنایت داشته باشند که این مالیات که پرداخت می‌کنند برای اداره جامعه است و اساساً حاکمان و دولتمردان در همه جای دنیا برای اداره بهتر امور تلاش می‌کنند که از این محل جامعه را اداره کنند و باید پاسخگو هم باشیم نسبت به این موضوع به مردم که مالیات آنها را در محل خودش هزینه کنیم.
اطلاع رسانی از نحوه هزینه‌کرد مالیات پرداختی مطالبه به حق مردمیکی از مواردی که رئیس جمهور محترم آن را دنبال می‌کردند و مطالبه به حقی هم داشتند، مطالبه مردم هم بود که ما به مردم اعلام کنیم چه اشکالی دارد بالای سر بسیاری از پروژه‌های ما که از محل مالیات مردم تامین مالی می‌شود اطلاع رسانی کنیم، پلاکارد بزنیم که این بیمارستان، این نیروگاه، این بوستان و این پارک از محل مالیات پرداختی مردم تامین مالی شده و ما این را به شدت دنبال می‌کنیم. حتی من معتقد هستم که مردم بتوانند مالیات خودشان را انتخاب کنند که در چه محلی هزینه می‌کنند ممکن است من علاقه داشته باشم مالیاتم در حوزه محیط زیست هزینه شود، کسی علاقمند باشد در حوزه آموزش یا سلامت هزینه شود، این اختیار را در چارچوب قانون بتوانیم در اختیار مردم بگذاریم و قطعاً این تمکین مردم را بالا می‌برد. ما رایزنی می‌کنیم سازمان محترم برنامه مسئول اصلی این کار است و معتقد هستم این موضوع را ما با ریاست محترم جمهور هم در میان گذاشته بودیم و خیلی ایشان نسبت به این موضوع نگاه مثبتی داشتند واقعا مردم یک حس مثبتی پیدا می‌کنند و کاملاً لمس می‌کنند این مالیات که پرداخت می‌کنند برای اداره بهتر امور و خدمت رسانی بهتر به آنها هزینه خواهد شد و امیدوار هستیم با تعاملی که با سازمان برنامه خواهیم داشت و مجموعه دولت بتوانیم هم اطلاع رسانی به مردم بکنیم، چون امروز مالیات مردم صرف عمران و آبادانی و ارائه خدمات عمومی به آنها می‌شود، خدمتی که پلیس ارائه می‌دهد، امنیتی که در کشور ما الان وجود دارد بخش قابل توجهی از آن از محل مالیاتی است که مردم پرداخت می‌کنند؛ بنابراین باید این را به اطلاع مردم برسانیم اگر اطلاع ندهیم به نظرم ضعف ما بوده است این یک بخش است، یک بخش دیگر آن که ما این اختیار را به مردم بدهیم که مالیات که پرداخت می‌کنند را خودشان بگویند که من می‌خواهم در این حوزه هزینه شود البته قاعدتاً قواعدی وجود دارد، بودجه کشور محدود است ممکن است هزینه‌ای که باید در حوزه سلامت شود، آموزش بشود، محیط زیست بشود محدودیت‌هایی دارد ولی طبعاً می‌شود قواعدی گذاشت که هم آن قواعد و محدودیت‌ها رعایت شود و هم مردم بتوانند بخش قابل توجهی از مالیات خودشان را در محل‌هایی که علاقمند هستند هزینه کنند. سوال: در حال حاضر چند درصد بودجه مان را درآمد‌های مالیاتی شکل می‌دهد؟ سبحانیان: در دهه گذشته تقریباً حدود ۳۶ درصد از منابع عمومی بودجه ما از محل مالیات تامین می‌شد و مابقی که حدود ۶۴ درصد بود را از محل عمدتا درآمد‌های نفتی تامین می‌کردیم. یکی از دلایل اصلی که به اذعان بسیاری از کارشناسان ما مواجه با یک تورم بالا و پایدار هستیم همین وابستگی ما به نفت بود که توضیح دادم دلیل آن چیست، به حمدالله با اتفاقاتی که رقم خورد در دولت سیزدهم آقای رئیس جمهور یکی از محور‌های کلیدی که دنبال می‌کردند تحول در نظام مالیاتی بود به نفع مردم و به نفع فعالین اقتصادی. نگاه به مودیان به مثابه شریک راهبردی است یکی از مهمترین محور‌هایی که در سند تحول دولت سیزدهم قرار گرفت و شخص آقای رئیس جمهور به شدت آن را دنبال می‌کردند حوزه مالیات بود که بتواند تحول پیدا کند به سمت تولید، نگاه ما امروز به مودیان مالیاتی نگاه به مثابه یک شریک راهبردی است ما نباید کنار بایستیم و بگوییم ما باید یک درآمدی را وصول کنیم به هر شکل ممکن امروز ما در کنار مودیان خودمان قرار گرفتیم، یک تعامل بسیار سازنده با مودیان داریم چه اشخاص حقیقی، چه اشخاص حقوقی باید پاسخگوی آنها باشیم و این را هم وظیفه خودمان می‌دانیم. این نکته‌ای بود که ریاست محترم جمهور بار‌ها تاکید می‌کردند که باید به مودی اعتماد کرد، ما امروز افتخار می‌کنیم که به شما عرض کنیم بیش از ۸۸ درصد آن چیزی که ابراز کردند را ما به عنوان نظام مالیاتی پذیرفته‌ایم و این اعتمادی است که امروز بین نظام مالیاتی و مودیان محترم وجود دارد. ۵۲ درصد درآمد دولت از مالیات تامین شدبا اقداماتی که رقم خورده در سال گذشته بیش از ۵۰ درصد حدود ۵۲ از منابع بودجه دولت را از محل مالیات‌ها تامین کردیم و کمتر از ۵۰ درصد سهم نفت و سایر منابع درآمدی دولت مثل اوراق و فروش اموال و … شده است. این یکی از آرزو‌های دیرینه نظام حکمرانی کشور بود که با اقداماتی که در دولت سیزدهم رقم خورد این اتفاق حاصل شد. تمرکز ما به صورت جدی در مبارزه با فرار مالیاتی است یعنی ممکن است این سوال پرسیده شود از چه مسیری این اتفاق رقم می‌خورد، ما معتقد هستیم که به جهت اشکالات و ایرادات و نقایصی که در نظام مالیاتی در گذشته وجود داشت که یک نظام مالیاتی سنتی با مداخلات انسانی زیاد بود. اگر نمودار سمت راست را دوستان ملاحظه بفرمایند آن قسمت آبی رنگ سهم مالیات است از منابع بودجه عمومی در دهه ۹۰ که ملاحظه می‌فرمایید حدود ۳۶ درصد است و در نمودار سمت چپ بخش آبی رنگ که حوزه مالیاتی است و پوشش حوزه مالیاتی از محل منابع عمومی ملاحظه می‌فرمایید که بالای ۵۰ درصد رفته است. این یکی از آرزو‌ها و هدفگذاری‌های دیرینه و چند دهه اقتصاد کشور ما بود که به حمدالله جامه عمل به آن پوشانده شد. شناسایی ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار پرونده جدید مالیاتی در سال گذشتهبحث مهم ما تمرکز بر دانه درشت‌ها است و همچنین مبارزه جدی با فرار مالیاتی و شناسایی مودیان جدید، ما فقط در سال گذشته ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار پرونده جدید مالیاتی را شناسایی کردیم و توانستیم از محل شناسایی مودیان جدید، بخش قابل توجهی از درآمد‌های مالیاتی را تامین کنیم. در حوزه فرار مالیاتی تمرکز جدی شد امروز با دستگاه‌های مختلف در سطح حاکمیت و با استفاده از ابزار‌های نوین و شرکت‌های دانش بنیان و هوش مصنوعی تلاش جدی داریم که از محل مبارزه با فرار مالیاتی درآمد‌ها را تامین کنیم. ما به همکاران خودمان تکلیف کردیم که حداقل دو هفته یک بار باید یک خبر مبارزه جدی و کشف جدی فرار مالیاتی را رسانه‌ای کنیم، مردم باید بدانند که امروز عزم نظام مالیاتی برای مبارزه بسیار جدی است. شناسایی ۳۰۰ میلیارد تومان در حوزه ساخت و ساز را در استان خوزستان داشتیم که این برای چند ماه گذشته هست، بحث شناسایی فرار مالیاتی ۸۶۰ میلیارد تومانی از یک دلال پتروشیمی را داشتیم، ۱۴۰ مودی که تعامل و معامله داشتند از طریق شرکت‌های سوری را شناسایی کردیم که بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان فاکتور سوری صادر کرده بودند که ما از طریق داده کاوی و هوش مصنوعی اینها را شناسایی کردیم، در استان کردستان از یک فعال حوزه طلا بالغ بر ۶۰۰ میلیارد تومان و یک شرکت با فرار مالیاتی ۱۵۰ میلیارد تومانی را شناسایی کردیم، در استان آذربایجان غربی بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان از ۶ شرکت در حوزه دلالی زنجیره آهن و قراضه و حدود ۴۰۰ میلیارد تومان از شخصی که در حوزه خرید و فروش رمز ارز فعالیت می‌کرد شناسایی و وصول کردیم، در حوزه فولاد دو شرکتی که در آذربایجان شرقی و یک شرکت که در زنجان فعالیت می‌کردند بیش از ۷۵۰ میلیارد تومان برگ تشخیص صادر کردیم، در استان قزوین شرکتی که در حوزه خرید و فروش خودرو فعال بود حدود ۶۸۰ میلیارد تومان فرار مالیاتی شناسایی کردیم، در استان فارس اشخاصی که با استفاده از صندوق قرض الحسنه به فرار مالیاتی می‌پرداختند بیش از ۲۴۰ میلیارد تومان برگ تشخیص صادر کردیم، در استان‌های مختلف مثل البرز، مرکزی شناسایی فرار مالیاتی اتفاق افتاده به ارزش ۲۶۰ میلیارد تومان، دو پرونده فاکتور فروشی که در استان همدان به مبلغ ۱۲ هزار میلیارد تومان یکی در استان یزد به مبلغ تقریباً ۳۰۰۰ میلیارد تومان را با کمک دستگاه‌های امنیتی شناسایی کردیم. امروز با همه اجزای حاکمیت، سایر ارکان امنیتی و پلیس امنیت امروز ارتباط بسیار خوبی داریم و کمک می‌کنند که ما بتوانیم این افزایش‌هایی که قرار است به نفع مردم و برای ارائه خدمات بهتر به مردم در درآمد‌های مالیاتی اتفاق بیفتد را از محل شناسایی فرار مالیاتی به دست بیاوریم. تمام تلاش ما این است که تمرکزمان بر دانه درشت‌ها باشد، تمرکز ما برای مالیات ستانی این است که بر دانه درشت‌ها نه این که خدای نکرده خلاف قانون یا فشار بیش از حد غیرقانونی بخواهیم بیاوریم. اصلاحات فرایندی ما کمک می‌کند که بتوانیم شناسایی بهتری از درآمد‌هایی که حق عمومی است از حوزه شرکت‌ها و اشخاص حقوقی کسب کنیم. چند مثال عرض کنم که نشان بدهم با عدد و رقم امروز تمرکز نظام مالیاتی بر دانه درشت‌ها است. مالیات اصناف و مشاغل ۶ درصد کل مالیات استما بیش از ۳۵ درصد از کل مالیاتی که وصول می‌کنیم فقط از ۷۰۰ شرکت بزرگمان می‌گیریم، مالیاتی که از اصناف و مشاغل امروز دریافت می‌شود حدود ۶ درصد کل مالیاتی است که ما داریم دریافت می‌کنیم یعنی ما در سال گذشته حدود ۸۰۵ _۸۰۶ هزار میلیارد تومان مالیات دریافت کردیم که تقریباً ۵۰ هزار میلیارد تومان آن از اصناف و مشاغل و بازاری‌ها بود تقریباً ۵ -۶ درصد می‌شود، از خود این مالیات ۵ -۶ درصد از اصناف و مشاغل که بالغ بر ۸ میلیون نفر هستند، در حالی که ما ۳۵ درصد کل مالیاتی که می‌گیریم از ۷۰۰ شرکت داریم می‌گیریم، در خود اصناف و مشاغل هم ۵۰ درصد مالیاتی که از اصناف و مشاغل می‌دهند را از یک درصد آنها می‌گیریم یعنی ۲۵ هزار میلیارد تومان مالیاتی که از اصناف و مشاغل می‌گیریم از یک درصد آنها می‌گیریم، پس دوباره تمرکز ما بر مالیات ستانی از اصناف و مشاغل هم روی دانه درشت‌ها است. ۵۰ درصد اصناف مالیات صفر اظهار کرده اند من بار‌ها اعلام کردم در سال گذشته بیش از ۵۰ درصد اصناف و مشاغل، مودیان حوزه اصناف و مشاغل و بازار مالیاتشان صفر شده است و تقریباً ۹۰ درصدشان زیر ۲۰ میلیون تومان شده‌اند، ۲۰ میلیون تومان عدد بالایی نیست. امروز کارمندی که ماهانه ۲۰ میلیون تومان حقوقش باشد در ماه، در سال حدوداً ۳۰ میلیون تومان مالیات پرداخت کرده است در حالی که عرض کردم ۹۰ درصد اصناف و مشاغل ما در سال زیر ۲۰ میلیون تومان، این نموداری که این جا ملاحظه می‌فرمایید آن قسمت زرد رنگ بیش از ۵۰ درصد مالیات اصلا و مشاغل ما در سال گذشته صفر شده است و تقریباً حدود ۲۰ درصد تا ۵ میلیون تومان بوده مالیاتی که برای اصناف و مشاغل تعیین کردیم و ۱۰ درصد بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان بوده است. ملاحظه می‌فرمایید که اعداد، اعداد بالایی به نظر نمی‌رسد و این دلالت بر این دارد که ما تمرکزمان در بحث مالیات ستانی علی رغم رشد‌هایی که به حمدالله در سنوات اخیر انجام گرفته برای کاهش کسری بودجه و برای کنترل تورم، این کنترل تورمی که امروز بالاخره دولت موفق شده در دو سه سال گذشته رقم بزند و شیب افزایش قیمت‌ها را کم کند یکی از دلایل اصلی آن، کاهش کسری‌های بودجه‌ای است که دولت‌ها در گذشته به واسطه این کسری بودجه به منابع بانکی دست اندازی می‌کردند. کاهشی که در نرخ رشد نقدینگی رقم می‌خورد یک بخشی از آن به واسطه این است که دولت‌ها و دولت سیزدهم کمتر مواجه شده با این که لازم باشد از نظام بانکی تامین مالی کند و به حمدالله این مسیر با شتاب زیادی در حال پیگیری است. امیدواریم با اصلاحاتی که در این حوزه چه مبارزه جدی با فرار مالیاتی و چه شناسایی مودیان جدید، بتوانیم در سال جاری هم در حوزه مبارزه جدی با فرار مالیاتی گام‌های موثری برداریم.سامانه مودیان مالیاتی مورد تاکید رئیس جمهور بودسوال: الان سامان مودیان به کجا رسیده و چه مراحلی را طی می‌کند؟ 
 سبحانیان: اگر اجازه بفرمایید یک دقیقه توضیح بدهم، سامانه مودیان چیست؟ چون خیلی مهم است و مورد تاکید شخص آقای رئیس جمهور هم بود، ببینید سامانه مودیان کارکردش چیست؟ امروز راهبرد جدی مان هوشمندسازی نظام مالیاتی است یعنی چی؟ این حرف یعنی اینکه به جای مداخلات حداکثری نیروی انسانی که آثار و تبعاتی را به همراه دارد، ما بتوانیم به صورت سیستمی مالیات افراد و مودیان را شناسایی کنیم و تعیین کنیم و ابلاغ بکنیم و اگر در واقع افراد تکالیف خودشان را از جهت صدور صورت حساب به عنوان مثال انجام داده باشند سازمان امور مالیاتی یا ممیز مالیاتی ما حق مداخله در آن پرونده و یا رسیدگی به آن را نداشته باشد ببینید این یک تحول بزرگ در نظام مالیاتی و یک گام بزرگی است برای بهبود فضای کسب و کار امروز شاید گلایه مردم و مودیان این نباشد که چرا باید مالیات بدهیم، یک گلایه جدی شاید این باشد که چرا بی‌عدالتی در نظام مالیاتی وجود دارد، چرا بین مودیان مختلف که یک تمکن مالی یک گردش حساب و یا یک سطحی از توانمندی اقتصادی دارند مالیات‌های مختلفی گرفته می‌شود، اگر ما یک تغییر پارادایم داشته باشیم از نظام مالیاتی سنتی به یک نظام مالیاتی که مبتنی بر صورت حساب‌های الکترونیکی مالیات افراد شناسایی و تعیین بشود. اگر فعال اقتصادی صورتحساب مالیاتی بزند، سازمان مالیاتی ۹۶ درصد اظهارنامه را می‌پذیرد فعالان اقتصادی بعضاً این سوال را می‌پرسند که چرا تکالیف مودیان را هی زیاد می‌کنید شما، البته من عرض می‌کنم اینها همش قانون است، یعنی امور سازمان مالیاتی به عنوان مجری قانون باید قانون را اجرا بکند ولی واقعاً سازمانه مودیان آمده که تکالیف مودیان مالیاتی کم شود، اگر مودیان مالیاتی ما به ازای فروش کالا خدماتشان صورتحساب بزنند مبتنی بر قواعدی که قانون تعیین کرده است من سازمان مالیاتی دیگر حق ندارم بروم رسیدگی بکنم و چه چیزی بالاتر از این که یک مودی که تکالیفش را انجام می‌دهد و صورت حساب می‌زند من به عنوان سازمان مالیاتی ورود نکنم رسیدگی نکنم طبق قانون سامانه مودیان اگر مودیان محترم مالیاتی تکالیف خودشان را انجام بدهند یعنی به ازای فروش کالا خدماتشان صورتحساب بزنند، سازمان مالیاتی فقط سه و نیم درصد از مودیان را می‌تواند رسیدگی بکند یعنی بالغ بر ۹۶ و نیم درصد از پرونده‌ها را بدون رسیدگی باید بپذیرد و این خوب خیلی تحول بزرگی است. این قانون می‌بایستی در دولت گذشته پیاده سازی می‌شد، ولی خب متاسفانه انجام نگرفت در این دولت گام‌های بسیار بلندی برداشته شد برای پیاده سازی امروز می‌خواهم خدمت شما عرض کنم که قانون سامانه مودیان اجرایی شده است و ما به یک مسیر غیر قابل برگشت رسیده‌ایم.راهبرد ما هوشمندسازی نظام مالیاتی است به حمدالله قانون هوشمند سازی مالیاتی علی رغم اینکه یکی دو بار به موجب قوانین مجلس و مصوبات شورا به تعویق افتاد از اول بهمن سال گذشته الزامی شد اجرایش برای اشخاص حقوقی یعنی شرکت‌ها و اشخاص حقیقی که فروششان در دو فصل گذشته بالاتر از ۱۸ میلیارد تومان بوده، امروز به حمدالله اجرای قانون سامانه مودیان به ریل خودش رسیده البته قطعاً، چون تجربه اول است هم ممکن است سمت اجرا و هم ممکن از سمت مردم و مودیان با چالش‌هایی مواجه باشیم که این طبیعی است یک بخشی سازمان مالیاتی با روی گشوده و با آغوش باز پذیرای نقد‌ها و پیشنهادات از سمت مودیان است و ما یک رویکرد همدلانه را با مودیان در پیش گرفته‌ایم اینجا قصد نداریم برای اینکه مودیان تکالیفشان را انجام بدهند آنها را با ابزار جریمه وادار کنیم آنها خودشان به خوبی می‌دانند که اگر تکالیفشان را انجام بدهند در سامانه مودیان از مزایایی برخوردار خواهند شد که بسیار در کسب و کار آنها تحول ایجاد خواهد کرد ولی در عین حال عرض می‌کنم در دوره‌های ابتدایی ما بنایی بر جریمه کردن نداریم اتفاقاً کاملا تشویق می‌کنیم. در ابتدای سال ۱۴۰۱ تعداد مودیانی که آمده بودند از اشخاص حقوقی و صورتحساب الکترونیک صادر می‌کردند، حدود ۲۰۰۰ مودی بود امروز که خدمت شما هستیم بیش از ۱۶۲ هزار مودی که عمدتاً هم اشخاص حقوقی هستند صورتحساب الکترونیکی صادر می‌کنند، یعنی یک رشد ۸۰ برابری را ما نسبت به انتهای سال ۱۴۰۱ داشتیم یعنی فقط در سال ۱۴۰۲ یک همچین جهشی را شاهد بودیم رشد ۸۰ برابری بر تعداد اشخاص حقوقی که آمدند و در سامانه مودیان صورتحساب الکترونیکی می‌زنند در خصوص صورتحساب‌های ارسالی ما در ابتدای سال ۱۴۰۲ روزانه حدود ۴۵۰ هزار صورتحساب الکترونیکی صادر می‌شد در حالی که امروز بالغ بر ۲۲ میلیون صورتحساب الکترونیکی در روز دریافت می‌کنیم این صورت حساب‌ها صورتحساب‌های نوع یک و دو است صورتحساب‌هایی که اطلاعات تفصیلی اقلام خریدار شده و اطلاعات فروشنده در آن وجود دارد، چون رسید پوز‌ها هم برای بسیاری از اشخاص یک نوع صورتحساب است بدون در نظر گرفتن رسید پوز‌ها ما امروز ۲۲ میلیون صورتحساب در روز داریم دریافت می‌کنیم و یک رشد ۴۸ برابری را نسبت به ابتدای سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ داشتیم. امروز بالغ بر ۲ میلیارد صورت حساب دریافت کرده‌ایم به صورت تجمیعی و برای اولین بار اینکه می‌گوید میوه اصلی سامانه مودیان و پایانه فروشگاهی چیست این است که اگر صورتحساب الکترونیکی صادر شود توسط مدیران سامانه مالیاتی به جای اینکه مودیان مکلف به تکمیل اظهارنامه مالیاتی خودشان باشند سازمان مالیاتی مبتنی بر اطلاعاتی دریافتی این صورتحساب‌ها پیش فرض را به مودی نشان می‌دهد و مودی آن را می‌تواند تایید و اصلاح کند اگر مودی همان اطلاعات را تایید کرد ما به عنوان سازمان امور مالیاتی همان را می‌پذیریم و دیگر رسیدگی نمی‌کنیم و این خیلی نکته مهمی است یکی از نگرانی‌های جدی مودیان اقتصادی و مودیان مالیاتی این است که سازمان مالیاتی برود آنها را رسیدگی کند. کسانی که در سازمان مودیان تکالیفشان را به درستی انجام داده باشند کتمان درآمد و فروش نداشته باشند که ما متوجه می‌شویم، بالاخره طراحان این قانون قواعدی را طراحی کرده‌اند که کسی نتواند فرار مالیاتی داشته باشد، کسی اگر تکالیفش را اینجا به درستی انجام بدهد ما به عنوان سازمان مالیاتی آنها را می‌پذیریم و رسیدگی نخواهیم کرد. 
 سوال: اگر اصلاح کند چی؟ 
سبحانیان: اگر هم اصلاح بکند قانونگذار، چون یک فرایند تدریجی را برای تکامل این قانون در نظر گرفته درست هم است ما نمی‌توانیم به یکباره از امروز بگوییم تا به امروز صورتحساب کاغذی بود از فردا همش الکترونیک قانونگذار تا انتهای سال ۱۴۰۳ فرصت داده که مودیان بتوانند از مسیر غیر صورتحساب الکترونیکی هم فروش کالا داشته باشند که باید بیایند در اظهارنامه پیش فرضی که ما به آنها نشان می‌دهیم در یک ستون مربوطه فروش‌هایی که خارج از سامانه مودیان فروختند را هم آنجا اظهار کنند در آنجا سازمان امور مالیاتی می‌تواند رسیدگی بکند، چون دیگر صورتحساب الکترونیکی نبوده ولی فرصتی که قانونگذار در نظر گرفته برای مودیان که از صورتحساب غیر الکترونیک استفاده بکنند تا انتهای ۱۴۰۳ است بنابراین ما امیدوار هستیم که با این تعداد اظهارنامه‌هایی که از این مسیر جدید دریافت کرده‌ایم برای زمستان ۱۴۰۲ نسبت به پاییز ۱۴۰۲ که در پارادایم قدیم اظهارنامه ارزش افزوده را دریافت کرده بودیم رشد قابل توجهی داشته خوب این نشان می‌دهد که به حمدالله علی رغم اینکه برای بار اول بود و مودیان به تازگی آشنا شده‌اند با این پارادایم جدید در حوزه مالیات ارزش افزوده خوب این قانون اجرایی شده و یکی از آرزو‌های مهمی که شخص آقای رئیس جمهور در نظارت ستادی هم که داشتند تاکید داشتند که این قانون عملیاتی شود الحمدلله بعد از گذشت چندین سال از تصویب قانون مروز این قانون به حمدالله اجرایی شده و در مسیر تکامل خودش قرار گرفته عرض می‌کنم نگاه سازمان مالیاتی برای اجرای این قانون یک نگاه همدلانه است، برای اینکه اعتقادمان بر این است که نظام مالیاتی باید کمک کننده فعالین اقتصادی باشد و قانون هم این را دیده اگر مدیران محترم مالیاتی این مسیر را طی کنند بسیاری از تکالیف دیگری که به موجب قوانین مالیاتی باید انجام می‌دادند ارسال صورتحساب‌های فصلی و … همه آنها کنار گذاشته می‌شود و مبنای محاسبات مالیات این سامانه مودیان خواهد بود. 
سوال: چون فصل مالیات است یک سری مزایایی که حالا شما دارید از جمله استفاده از مزایای تبصره ۱۰۰ اگر ممکن است آنها را هم بفرمایید؟ 
سبحانیان: خرداد موعد مالیات ستانی از اصناف و مشاغل امروز ۸ خرداد است و معمولاً در همین حدود ما فرم‌های تبصره ماده ۱۰۰ را بارگذاری می‌کردیم و همچنین فرم‌های اظهارنامه را بر روی اشخاص حقیقی اصناف و بازار و با توجه به شرایط خاصی که در کشور اتفاق افتاد و ما نتوانستیم آنطور که باید و شاید اطلاع رسانی انجام بدهیم و چون نظرمان بر این است که با تعامل حداکثری با مودیان چه اشخاص حقیقی و چه اشخاص حقوقی تکالیف مالیاتی را دنبال کنیم به حمدالله با مذاکراتی که با نهاد‌های قانونی ذی‌صلاح داشتیم توانستیم موعد مالیات ستانی از اصناف و مشاغل را یک مقداری تمدید بکنیم که این خبر خوبی است. 
سوال: تا کی؟ 
سبحانیان: حالا ایشالا اخبار تکمیلی را اعلام خواهم کرد ولی اطلاع رسانی شد به عزیزان که ما با توجه به اختیار قانونی که توانستیم از مراجع ذی صلاح اخذ کنیم موعد مالیات ستانی از اصناف و مشاغل را تمدید خواهیم کرد لذا از این جهت نگرانی نداشته باشند، چون بسیاری از عزیزان به ما می‌گفتند که این موسم موسم حج هم است برخی از عزیزان مشرف هستند به سفر حج و نگران بودند، چون می‌بایست تا آخر خرداد ماه تکالیفشان را انجام بدهند با توجه به اختیار قانونی که گرفتیم ایشالله این زمان را تمدید خواهیم کرد که بتوانیم در یک فرصت مناسب این تکالیف را انجام بدهیم در عین حال ما قائل بر این هستیم که می‌بایست تکالیف اشخاص حقیقی و مودیان خرد که عمدتاً اصناف و مشاغل مودیان خرداد ماه محسوب می‌شوند این را تسهیل کنیم تدابیر و تمهیدات منحصر به فردی امسال در دستورالعمل تبصره ماده ۱۰۰ دیده شده تبصره ماده ۱۰۰ به چه معنا است ببینید مودیان مالیاتی باید اسناد و مدارک داشته باشند یا اظهارنامه بدهند برای اینکه مالیات خودشان را اظهار کنند سازمان مالیاتی هم به موجب قانون می‌بایستی رسیدگی کند برای مودیان خرد در تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتی مستقیم یک تسهیلاتی به معنای دیده شده که برای یک سری از مودیانی که فروششان پایین یک رقمی باشد که آن رقم را قانون تعیین می‌کند که باز با رایزنی که سازمان امور مالیاتی کرد این رقم امسال تا ۱۸ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد سال گذشته این رقم ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان بود امسال رایزنی کردیم به حمدالله مجلس هم همراهی کرد این عدد را تا ۱۸ میلیارد تومان فروش یک سال بالا بردیم یعنی اینکه کسانی که فروششان در سال گذشته تا ۱۸ میلیارد تومان بود از ارائه هرگونه اسناد و مدارک یا اظهارنامه معاف شدند این یک چیزی است که خیلی، چون اصناف و مشاغل عمدتاً می‌گویند که ما خیلی تبحری در ارائه اظهارنامه تسلیم اظهارنامه یا خیلی دانشی نسبت به نگهداری اسناد و مدارک نداریم چه اتفاقی می‌افتد بر اساس این قانون و تبصره ماده ۱۰۰ سازمان مالیاتی مبتنی بر اطلاعات در گذشته مبتنی بر چانه زنی بود امروز ما اطلاعات بسیار خوبی از فعالیت‌های اقتصادی مبتنی بر اطلاعات و با یک تسهیلات ویژه‌ای مالیات افرادی که زیر این عدد فروششان بوده تعیین می‌کنیم و به آنها اعلام می‌کنیم این افراد می‌توانند این مالیات را بپذیرند بدون اینکه یک ورقه اسناد و مدارک به سازمان مالیاتی تسلیم بکنند مالیات را بپذیرند تقسیط بکنند و پرداخت بکنند در سنوات گذشته تقسیط در ۵ مرحله بود ما امسال این را تا دو برابر یعنی ۱۰ قسط و در صورت پرداخت با چک الکترونیک تا ۱۵ قسط افزایش داده‌ایم، یعنی تا ۳ برابر میزان تقصیر افزایش پیدا کرده که عرض می‌کنم این بی‌نظیر بوده هیچ سالی سابقه نداشت که این اتفاق رقم بخورد این یک مزیت جدی بود که امسال در نظر گرفتیم پس ببینید تبصره ماده ۱۰۰ این است که افرادی که زیر این عدد بودند می‌توانند از این تسهیلات استفاده بکنند این تسهیلات که عرض می‌کنیم هم این تعدیلاتی است که اتفاق می‌افتد در محاسبه مالیات تعدیلات قانونی که ما انجام می‌دهیم یک کار مهمی که انجام گرفت برای بالای ۱۸ میلیارد تومان باز بعضی‌ها مراجعه می‌کنند و می‌گویند که فروش ما بالای ۱۸ میلیارد تومان است ولی ما دوست داشتیم که از تسهیلات مشابه تبصره ۱۰۰ استفاده کنیم باز امسال برای اولین بار یک چیزی تحت عنوان اظهارنامه تعاملی را ما برای مودیان بالا خواهد خواهیم آورد که اظهار نامه پیش فرض است که حتی کسانی که بالای ۱۸ میلیارد تومان هم فروششان بوده اگر در واقع بیایند و آن اظهارنامه پیش فرض را و یا اظهارنامه تعاملی را تکمیل بکنند و اطلاعاتی را که ما در آن به آنها نشان می‌دهیم را تایید کنند ما آنها را به عنوان مودیان کم ریسک تلقی می‌کنیم و اظهارنامه آنها را می‌پذیریم باز این کمک می‌کند به اینها هم مبتنی بر قواعد تعدیلی است که ما در تبصره ۱۰۰ در نظر گرفته‌ایم. 
سوال: دیگر سقفی ندارد برای بالای ۱۸ میلیارد تومان؟ 
سبحانیان: نه دیگر، ما این را در نظر گرفته‌ایم برای اینکه مودیانی که فروششان بالای ۱۸ میلیارد تومان است بتوانند از تسهیلاتی که به نوعی ما در تبصره ۱۰۰ در نظر گرفته‌ایم استفاده کنند برای مشارکتی‌ها این عدد تا ۳۸ میلیارد تومان افزایش پیدا کرده برای اولین بار تلاش شده هزینه اجاره را، چون یکی از دغدغه‌ها و مطالبات جدی فعالین اقتصادی و کسب و کار بحث اجاره بود البته سازمان مالیاتی در سنوات گذشته هم ضرایب سودی را که در نظر می‌گیرد در فعالیت آن هزینه‌های اجاره هم به نوعی در نظر می‌گیرد ولی امسال باز برای راهی بیشتر ما هزینه‌های اجاره را هم در نظر گرفته‌ایم به این معنا که اگر فردی بیاید و هزینه‌های اجاره خودش را بیان کند و البته موجر خودش را هم معرفی کند و موجر هم این هزینه را تایید بکند این هزینه اجاره از مالیات تعیین شده برای آن مودی بر اساس قواعدی کسر می‌شود و در آخرین قسطی که مودی پرداخت خواهد کرد به عنوان اقساط مالیات تحت عنوان مالیات تبصره ۱۰۰ آن هزینه کسر خواهد شد از قسط آخر، اینها رو عرض می‌کنم مواردی است که تلاش شد امسال انجام بگیرد تقریباً می‌توانم عرض کنم که بی‌سابقه بوده این مزایایی که برای تبصره ۱۰۰ اتفاق افتاده، ما تلاشمان این است که به صورت حداقلی مودیان به ادارات مالیاتی مراجعه بکنند، ما نمی‌بایستی که با تکالیفی که تحمیل می‌کنیم به مودیان مالیاتی ذهن آنها را درگیر نظام مالیاتی کنیم، لذا این است که تلاش جدی ما در نظام مالیاتی این بوده که بتوانیم به این ترتیب عمل کنیم که مدیران خرد ما کمتر به ادارات ما مراجعه بکنند و مالیات آنها به صورت سیستمی تعیین و قطعی شود من اگر بخواهم چند مثال را در این رابطه عرض کنم ما مستحضر هستید برای اینکه افراد تسهیلات بانکی دریافت بکنند می‌بایست مفاصا حساب مالیاتی بگیرند این مبالغ حدود ۵ میلیارد تومان بود برای این سقف تسهیلات بانکی که ما این را برای اشخاص حقوقی به حدود ۹ و نیم میلیارد تومان در واقع افزایش دادیم و برای اشخاص حقیقی از ۲ میلیارد به ۵ میلیارد تومان افزایش دادیم این کمک می‌کند به افراد یا در خصوص معاف شدن مشاغل با فروش سالانه کمتر از ۳۰ میلیارد تومان از نگهداری اسناد و صورت‌های مالی این عدد را هم ما افزایش قابل توجهی این عدد به حدود ۱۵ میلیارد تومان بود کسانی که فروش بالای این عدد را می‌داشتند بایستی اسناد و مدارک نگهداری می‌کردند صورت‌های مالیاتی نگهداری می‌کردند ما این عدد را مجدد افزایش دادیم.
 سوال: ما کمتر از ۳ دقیقه فرصت داریم هم بحث مالیات بر عایدی سرمایه هم مالیات بر خانه‌های خالی را توضیح بدهید؟ 
 سبحانیان: مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر سوداگری مستحضر هستید که یک جنبه تنظیمی دارد البته سوال و ابهام زیاد است در خصوص این مالیات که چرا می‌بایستی این مالیات در شرایطی که ما در کشور با تورم مواجه هستیم اخذ شود، که خوب یک بحث مستقل را می‌طلبد که البته آن چیزی که در طرح مجلس در حال نهایی شدن است آن تورم را از دل افزایشی که در قیمت برخی از دارایی‌ها اتفاق می‌افتد کسر می‌کند یعنی قرار نیست که ما از تورمی که به دارایی اصابت می‌کند مالیات بگیریم البته مستحضرید که این هنوز تبدیل به قانون نشده علی رغم اینکه ایرادات شورای نگهبان را اصلاح کرده ولی خوب همچنان هم در مجمع تشخیص مصلحت و هم در شورای نگهبان ایراداتی به این طرح وجود دارد ولی به نظر می‌رسد که می‌بایستی هم با گفتگوی بیشتر با مردم یک فضای اقناعی را ایجاد کنیم و بگوییم که چرا امروز اخذ مالیات از فعالیت‌های سوداگرانه به نفع خود مردم است اگر قائل بر این هستیم که نظام مالیاتی می‌بایست حامی تولید باشد که باز یکی دیگر از اقدامات بسیار مهمی که انجام شد در دولت سیزدهم کاهش فشار مالیاتی بر تولید بود ما در دو سال گذشته حدود ۷ واحد درصد از مالیات واحد‌های تولیدی را کم کردیم و لایحه‌ای هم که دولت تقدیم مجلس کرده تحت اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم این عدد را از ۲۵ تا ۱۵ درصد کاهش داده ما کاملاً معتقد بر این هستیم که بایستی برویم به سمت مالیات ستانی از فعالیت‌های غیر مولد و غیر تولیدی و فشار مالیاتی را بر تولید کم کنیم. 
سوال: درباره خانه‌های خالی توضیح بفرمایید؟ 
سبحانیان: خانه‌های خالی را هم ما در جلسات هفتگی با وزارت محترم راه و شهرسازی داریم اطلاعاتی که از وزارت محترم راه و شهرسازی به دست ما برسد ما عزم جدی داریم برای اینکه در واقع مطالب مالیات از خانه‌های خالی کنیم این را هم یک مورد تنظیمی می‌دانیم که کسانی که احتکار می‌کنند واحد‌های مسکونی را و منجر به افزایش قیمت مسکن می‌شوند ما بتوانیم با استفاده از ابزار‌های مالیات انشاالله تنظیم کنیم.

شرح :

منابع:
۱- shahrsaz.ir ,۵۲ درصد درآمد دولت از مالیات تامین شد ,۲۰۲۴-۰۵-۲۹ ۰۰:۴۳:۳۶
۲- خبرگزاری صدا و سیما | IRIB NEWS AGENCY